Mời các bạn xem danh sách tổng hợp đau vai gáy theo y học cổ truyền hay nhất và đầy đủ nhất được Topthongtin24h.com tổng hợp và biên tập lại
I. ĐẠI CƯƠNG:
Đau vai gáy là một triệu chứng thường gặp, xảy ra mọi lứa tuổi, mọi giới… Bệnh tăng lên khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Hội chứng đau vai gáy thông thường không nguy hiểm, song có thể gây ra nhiều lo lắng, khó chịu, mệt mỏi cho người bệnh, làm giảm sút sức lao động và chất lượng cuộc sống.
II. ĐIỀU TRỊ:
A. YHHĐ:
– Thuốc giảm đau: chọn một trong các thuốc theo bậc thang của tổ chức y tế thế giới: Acetaminophen ( paracetamol, efferalgan ), efferalgan codein, morpphin… tùy theo tình trạng đau mà điều chỉnh liều thuốc cho phù hợp.
– Thuốc chống viêm không steroid:
Chọn một trong các thuốc sau:
+ Diclophenac ( voltaren ) viên 50mg: 2 viên/ngày chia 2 lần sau ăn no. có thể sử dụng dạng ống tiêm bắp 75mg/ngày trong 2-3 ngày đầu khi bệnh nhân đau nhiều sau đó chuyển sang đường uống.
+ Meloxicam ( Mobic ) viên 7,5mg: 1- 2 viên/ngày sau ăn no hoặc dạng ống tiêm bắp 15mg/ngày x 2 – 3 ngày nếu bệnh nhân đau nhiều sau đó chuyển sang đường uống.
+ Piroxicam ( Felden ) viên hay ống 20mg, uống 1 viên/ngày sau ăn no hoặc tiêm bắp ngày một ống trong 2 – 3 ngày đầu khi bệnh nhân đau nhiều sau đó chuyển sang đường uống.
+ Celecoxib ( Celebrex ) viên 200mg, liều 1 đến 2 viên/ngày sau ăn no.
– Thuốc giãn cơ: chọn một trong các thuốc
+ Mydocalm: 150mg x 3 viên/ngày ( nếu co cơ nhiều ) hoặc Mydocalm 50mg x 4 viên/ngày.
+ Myonal 50mg x 3 viên/ ngày.
B. YHCT:
1. Thề phong hàn (đau vai gáy do lạnh)
Thường xẩy ra đột ngột do co cứng các cơ thang, đòn chũm khi gặp lạnh , khi gánh vác nặng, gối cao YHCT cho răng do phong hàn xâm phạm vào các đường kinh mạch ở vai gáy gây ra
– Triệu chứng: Đột nhiên vai gáy cứng đau quay cổ khó ,ấn vào các cơ thang, đòn chũm thấy đau và co cứng so với bên lành, sợ lạnh, rêu trắng, mạch phù
– Pháp điều trị: khu phong tán hàn, hành khí, hoạt huyết.
– Bài thuốc:
Ma hoàng 08g
Phòng phong 12g
Quế chi 08g
Cam thảo 06g
Sinh khương 04g
Đại táo 12g
Bạch chỉ 08g
Sắc uống ngày một thang.
Hoặc dùng 1 số bài sau:
Đau vai gáy phong hàn
Ma hoàng
12
Bạch chỉ
12
Trích thảo
4
Quế chi
8
Phòng phong
8
Đại táo
12
Sinh khương
8
Khương hoạt
8
Hoàng đằng
8
Xích thược
12
Hoàng kỳ
12
Qui xuyên
12
Hoặc bài giải biểu hoạt lạc đan trị đau vai lan tới đỉnh đầu có biểu chứng
Giải biểu hoạt lạc đan
Cát căn
9
Quế chi
9
Qui đầu
9
Ma hoàng
9
Kê huyết đằng
30
Châm cứu: ôn châm các huyệt: phong trì, kiên tỉnh, thiên trụ, thiên tông, dương trì cùng bên, dương lăng tuyền, kiên ngung.
Xoa bóp bấm huyệt: dùng các thủ thuật: xát, lăn, day, bấm, bóp, vận động bên vai gáy bị đau.
2. Thể khí trệ huyết ứ (đau vai gáy do mang vác nặng, do sai tư thế)
* Tc: đau tại chỗ giống như thể do lạnh, thường xảy ra do mang vác nặng hoặc sau khi nằm nghiêng, gối quá cao, mạch phù khẩn.
* Pháp điều trị: hoạt huyết tiêu ứ, thư cân hoạt lạc
* Bài thuốc:
Tô mộc l0g
Cát căn 12g
Nga truật l0g
Bạch thược 12g
Uất kim l0g
Quế chi 08g
Đào nhân 10g
Trầnbì08g
Hồng hoa 08g
Cam thảo 06g
Sắc uống ngày một thang .
Châm tả các huyệt như bị lạnh.
Xoa bóp bấm huyệt như trên nhưng nên khuyên bệnh nhân vận động từ từ.
3. Thể thấp nhiệt (đau vai gáy do viêm nhiễm)
* Tc: Sưng, nóng, đỏ, đau, hạn chế vận động vùng vai gáy, có thể có sốt, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch phù sác.
* Pháp điều trị: Khu phong, trừ thấp, thanh nhiệt giải độc, hành khí hoạt huyết.
Hy thiêm thảo 16g
Sinh địa 12g
Rễ xấu hổ 12g
Huyền sâm 12g
Kim ngân hoa 10-12g
Ý dĩ 16g
Diếp cá l0g
Tỳ giải 12g
Sài đất l0g
Cỏ xước 12g
Nga truật 12g
Sắc uống ngày một thang.
* Châm tả các huyệt: phong môn, đại chùy, khúc trì, hợp cốc và các huyệt lân cận. Không xoa bóp bấm huyệt.
4. Đau vai gáy do Can thận hư:
– Nguyên nhân: Can thận hư yếu gân xương không được cấp dưỡng đầy đủ, nội phong tự sinh
– Triệu chứng: Đau cứng gáy, quay trở khó khăn, cúi xuống khó khăn, vận động nhiều thì đau nhiều có khi giật hoặc đau từng cơn, nằm nghỉ thỡ đỡ đau, lưỡi đỏ nhạt không tươi
Bổ thận tráng cân thang
Đau vai gáy can thận hư 1
Thục địa
20
Qui đầu
15
Ngưu tất
10
Tục đoạn
10
Bạch thược
8
Thanh bì
8
Ngũ gia bì
16
Sơn thù
8
Bạch linh
10
Đỗ Trọng
10
Bạch thược Mộc qua thang (Thành nghiệp điền yscn tyhv Bắc kinh)
Đau vai gáy can thận hư 2
Bạch thược
30
K huyết đằng
15
Camthảo
10
Mộc qua
13
Cát căn
10
Bạch thược có thể dùng tới 60g nếu ỉa chẩy thì phải giảm liều đồng thời thêm Bạch truật 15,Hoài sơn 15.
5. Đau vai gáy Âm hư dương cang
Triệu chứng: Cổ gáy cứng đơ khó chịu, bệnh trình kéo dài, chóng mặt ù tai, lưng đùi mềm yếu, mặt mắt đỏ, đầu nặng chân nhẹ, đi đứng lảo đảo, mạch huyền tế là thuộc âm khuy dương cang
Bình can tiềm dương, nhu cân tức phong
Đau vai gáy âm hư dương cang
Thục địa
15
Hoài sơn
30
Đan sâm
30
Bạch truật
30
Câu đằng
30
Phòng phong
15
Long cốt
15
Tào hưu
10
Sơn thù
30
Phục thần
30
Ngũ vị
12
Thiên ma
12
Cúc hoa
30
Ngọc trúc
30
S Mẫulệ
30
6. Đau vai gáy Hàn đờm
Bài thuốc trị:
Đau vai gáy hàn đờm
Camthảo
6
Bạch linh
16
Phòng phong
12
Khương hoạt
12
Tế tân
6
Hoàng cầm
12
Quế chi
12
Cốt tóai bổ
12
X truật
12
Xuyên khung
12
Trần bì
8
Đẳng sâm
16
Táo
3q
Chỉ thực
8
7. Đau vai gáy Phong đờm
Gáy cứng lâu ngày, xoay chuyển khó khăn, đau nhức, chân tay tê dại, gân xương đau mỏi hoặc miệng mắt méo xếch
Hoạt huyết hoá ứ, hành khí thông lạc, trừ thấp quét đàm
Đau vai gáy phong đờm
Qui đầu
15
Hồng hoa
9
Xuyên khung
12
Khương hoàng
12
Khương hoạt
9
Uy linh tiên
12
Đờm nam tinh
9
Lộ lộ thông
30
Bạch chỉ
12
Tang chi
30
Bạch giới tử
9
Uống 6 thang nghỉ 1 ngày
Khí hư, chân tay tê gia: Hoàng kỳ 30.
Gáy lưng căng cứng gia cát căn 24.
Nhiệt uất gia Ngân hoa 30.
Thấp nhiệt nung nấu ở trong tâm phiền miệng đắng gia Hoàng cầm 9, Long đởm thảo 4.5
8. Đau vai gáy Thận hư phong thấp
Triệu chứng: Gáy cứng, chân tay tê dại, lưng và cột sống cử động khó khăn, đau lâu ngày
Bổ thận trừ thấp
Uy linh thung dung thang
Đau vai gáy Thận hư phong thấp
Uy linh tiên
15
Thục địa
15
Đan sâm
15
Nhục thung dung
15
Thanh đăng phòng
15
Sắc uống hoặc tán bột làm hoàn mật mỗi ngày uống 20g
Chi trên tê dại gia khương hoàng 10,
Chi dưới gia Ngưu tất 10.
Chú ý giữ gìn các khớp tránh tải trọng quá độ
9. Đau vai gáy Phong nhiệt
Đau vai gáy phong nhiệt
Cát căn
20
Mộc hương
6
Bạch thược
12
Phòng phong
12
Sài hồ
6
Cam thảo
4
Táo
6
III. PHÒNG BỆNH:
Để phòng ngừa đau vai gáy, những người có nguy cơ cao như: tuổi trung niên, người lao động ở tư thế cúi gập, khuân vác,.. bằng cách khi ngồi hay đứng đều phải đúng tư thế. Cần chú ý không làm việc ở tư thế quá lâu, đặc biệt với máy vi tính, cứ mỗi 30 phút nên dừng lại để thực hiện các động tác vận động cột sống cổ, vai và tay. Cần giữ cổ luôn thẳng, không cúi gập cổ quá lâu. Không nằm gối đầu cao dễ làm sai tư thế của cột sống cổ, khi ngủ chỉ gối đầu cao khoảng 10cm. Khi xem tivi nên tựa lưng vào đệm, đầu hơi ngửa ra sau thành ghế, cổ tựa vào một điểm phù hợp với độ cong sinh lý của cổ. Khi bị đau vai, gáy nên nghỉ ngơi, hạn chế vận động ít ngày, bổ sung một số khoáng chất cho cơ thể như canxi, kali và các vitamin C, B, E, xoa bóp giúp giãn cơ chỗ đau, tăng cường máu đến cơ bắp.